Doğu Anadolu bölgesinde yer alan Van’da sadece bir tane müze yer almaktadır: Van Müzesi. 1945 yılında kurulmuş olan bu müze bölgedeki kazılardan çıkarılmış olan eserleri sergiler, yine tarihi eserlere de rastlanır. İşte Van Müzesi’nin detaylı özellikleri.
Van il merkezi, Şerefiye Mahallesi’nde bulunan Van Müzesi’nde Van yöresinde 1932 yılından beri yapılan araştırmalar sonucunda toplanan eserler sergilenmektedir. Bu eserlerin başında Urartu, Akkoyunlu ve Karakoyunlu eserleri gelmektedir.
Van’da 1930’lu yıllarda görev yapan Milli Eğitim Müdürü Mustafa Noyan yöredeki kültür varlıklarını il merkezinde toplamaya başlamıştır. Bunların bir araya getirildiği depo Van Müzesi’nin temelini oluşturmuştur. Bu depodaki eserlerin sayıca artmasından sonra Milli Eğitim Bakanlığı 1945 yılında Van Müze Memurluğu’nu kurmuştur. Bundan sonra da bugünkü İhsan Kıygın’ın planına göre yeni bir müze binası yapılmış ve Van Müzesi Müze Müdürlüğü olarak 1972 yılında ziyarete açılmıştır.
Van Müzesi arkeoloji ve etnografya bölümlerinden meydana gelmiştir. Arkeoloji bölümü müzenin zemin katında yer almaktadır. Buradaki arkeolojik eserler salonu ve iç avluda Prehistorik dönemden başlayarak Urartu dönemi sonuna kadar olan eserler kronolojik bir sıra ile teşhir edilmiştir. Bu eserlerin arasında Tilkitepe ve Kızdamı ören yerlerinden çıkarılan obsidyen ve kemik aletler, pişmiş toprak eserler bulunmaktadır. Bunların yanı sıra Urartu dönemine ait eserler ayrı bir bölümde sergilenmiştir. Karagündüz Nekropol kazısına ait mezar buluntuları, Çavuştepe, Topraktepe, Van Kalesi, Anzaf Kalesi ve Ayanis Kalesi kazılarında ortaya çıkan çeşitli pişmiş toprak kap kacaklar, bronz miğferler, kılıçlar, kemerler, mozaik parçaları bu bölümün başlıca eserlerini oluşturmaktadır.
Müzenin iç avlusu taş eserler salonu olarak isimlendirilmiş ve burada Neolitik döneme tarihlendirilen Trişin Yaylası kaya resimleri, Urartu dönemine ait tabletler, kitabeler, Gevaş Selçuklu mezarlığından getirilen taş sandukalar teşhir edilmiştir.
Müzenin etnografya bölümü yörenin yaşantısı ile ilgili etnografik eserlere ayrılmıştır. Bunların başında bölgeye özgü düz yaygılar, kilimler, Van’a özgü gümüş kemerler, bilezikler, tepelikler, gerdanlıklar, küpeler, tütün tabakaları, tespih ve ağızlıklar sergilenmiştir. Ayrıca değişik tarihlere ait yazma Kuran’lar, çeşitli hat örnekleri bunları tamamlamaktadır. Bu bölümde ayrı bir köşede düzenlenmiş olan Şark Köşesi de Van yaşantısına ışık tutmaktadır.