Yerebatan Sarayı olarak da bilinen Yerebatan Sarnıcı (Büyük Bazilika) Bizans İmparatoru Justinyen tarafından 542 yılında Büyük Saray’ın su ihtiyacını karşılamak için yapılmıştır. Sarnıç içten 145 metre uzunluğunda 65 metre genişliğinde olup 9800 m2lik bir alanı kaplamaktadır. Her bir dizide 28 tane olmak üzere 12 sıra toplam 336 sütun bulunmaktadır. Gözyaşı şekillerinin olduğu ve diğerlerinde farklı olarak ıslak bir sütun vardır ki buna Ağlayan Sütun da denir. Ağlayan Sütun’un sarnıcın inşasında çalışan 7000 köleden ölen yüzlercesinin anısına olduğu söylenir. Sarnıcın kuzeybatı köşesindeki iki sütunun altında kaide olarak kullanılan iki Medusa başı ise Roma Dönemi heykel sanatının şaheserlerinden birisidir.
Sarnıcın Fark Edilişi
Sarnıcın fark edilişi İstanbul’un fethinden yaklaşık yüzyıl süre sonraya denk gelmektedir. Sarnıçta biriken sulardan sepet sarkıtarak balık tutan insanlar fark edilmeseydi belki de hala keşfedilmemiş olacaktı. Daha sonra Topkapı Sarayı’nın bahçelerine buradan su verilmiştir. Durgun su yerine çeşme suyunu yani akan suyu tercih eden Osmanlılar şehirde kendi su tesislerini kurmuş ve sarnıcı kullanmamışlardır.
